کسب و کار در محیط وب
به نام خدا
((کسب و کار در محیط وب))
در این مقاله سعی داریم در مورد کسب و کار و این که اصلا کسب و کار چیست و چه هدفی را دنبال می کند،صحبت کنیم.
مقدمه:
جوامع در مسیر تکامل خود دوران های مختلفی را پشت سر گذارده اند که هر یک از این دوران ها مشخصات و ویژگی های خاص خود را داشته است.
در مجموع این مراحل تکاملی را به 3 مرحله می توان تقسیم کرد.
1-جامعه سنتی: در جامعه سنتی بشر عمدتا نیاز های خود را از طریق شکار تامین می کرد و کمتر به فکر تغییر و تحول بود و تامین نیاز ها بیشتر به زور بازو بود.
2- جامعه صنعتی: با شکل گیری انقلاب صنعتی،کسب و کار ها شروع به رشد کردند و کار فکری نیز به عنوان مکمل کار یدی مطرح شد.در این دوره میل به ابداع و خلاقیت در بشر افزایش یافت و به تدریج شخصیت هایی ظهور کردند که در پی ارضای کنجکاوی و کشف موضوع جدید بودند.
در جامعه صنعتی اختراعات و ابداعات بسیاری ( مانند ماشین بخار و ماشین های پیچیده )صورت گرفت و روند رشد جوامع تسریع شد و شیوه ی زندگی بشر تغییر نمود.
3- جامعه فراصنعتی یا اطلاعاتی: در عصر حاضر که آن را جامعه فرا صنعتی یا اطلاعاتی نامیده اند سرعت تغییر و تحولات بسیار شتابان است.
در این دوره از اهمیت کار یدی کاسته و به جای آن نیروی انسانی کیفی که توان خلاقیت و نوآوری و به کارگیری فکر و اندیشه را دارد اهمیت پیدا کرده است.در چنین قضایایی تفکر و اندیشه عامل تمایز و برتری است.
جوامعی می توانند توسعه یابند،که از نظر منبع انسانی،منشاء فکر و ایده است و حیاطی ترین عامل تولید محسوب می شود.
برخی از صاحبنظران بر این باورند که در جامعه اطلاعاتی سه انقلاب به وقوع پیوسته و در حال تکامل است.
الف) انقلاب دیجیتالی.
ب) انقلاب اینترنتی.
ج ) انقلاب کارآفرینی.
الف) انقلاب دیجیتالی :
در انقلاب دیجیتالی اطلاعات به سرعت از طریق سیستم های ارتباطی کابلی بی سیم،نوری و ماهواره ای منتقل می شوند و از جمله ویژگی های آن،قدرت بیشتر در ازای هزینه کمتر است.
ب ) انقلاب اینترنتی :
مهم ترین رسانه گروهی پس از تلویزیون،اینترنت است و اینترنت همه ی راه های ارتباطی دیگر مثل
( پست،روزنامه،مجله،تلفن،رادیو و تلویزیون ) را یک جا در خود دارد و هر فردی می تواند با استفاده ار آن اطلاعات کاملی را به دست آورد.
ج) انقلاب کارآفرینی :
عصر حاضر را برخی از صاحب نظران،عصر کارآفرینی نام نهاده اند.
چرا که کارآفرینان انقلابی را هدایت می کنند و از فن آوری های مدرن برای ایجاد ارزشی که منجر به تحول و نوسازی اقتصاد در پهنه جهانی است استفاده می کنند.
کارآفرینی در بستر فن آوری اطلاعات و ایجاد کسب و کار های اینترنتی در حقیقت تلفیق فناوری نوین با قدرت خلاقانه کارآفرینان است،که با استفاده از تکنولوژی های مدرن زندگی بشر را وارد مرحله ای که سرعت در ارائه خدمات و تنوع از مشخصه آن است .
کسب و کار چیست ؟
کسب و کار یعنی انجام فعالیت هایی برای کسب درآمد.
-بر طبق نظر (اویک وهانت) کسب و کار عبارت است از هر نوع فعالیت تجاری که در آِن کالاها،خدمات یا فعالیت هایی که دیگر افراد جامعه بدان نیازمندند و توان پرداخت بهای آن را دارند تولید و توضیع و عرضه می شود.
– (پترسن و پلومن) بر این باورند که هر تبادلی که در آن خرید و فروش صورت میگیرد،کسب و کار نیست.
بلکه کسب و کار،هر نوع تبادل تکراری و تجدید شونده خرید و فروش است.برای مثال اگر فردی یکبار اتومبیل شخصی خود را بفروشد،کسب و کار و حرفه او فروش اتومبیل نیست.
( احمدپور،داریانی،مقیمی )
با توجه به تعاریف یاد شده،کسب و کار عبارت است از:
1-فروش یا انتقال کالاها و خدمات برای کسب ارزش.
2-معامله کالاها و خدمات.
3-تکرار معامله.
4-انگیزه سود.
5-فعالیت توام با ریسک.
باور عمومی این است که تنها هدف کسب و کار به دست آوردن سود اقتصادی و اهداف اجتماعی است.
برخی از اهداف اجتماعی کسب و کار عبارتست از:
– ارائه کالا ها و خدمات کیفی.
-برخورد عادلانه با کارگران و فراهم آوردن فرصت استخدام و نیز رفاه اجتماعی برای کل جامعه.
کسب و کار ها ابتدا بر اثر یک ایده آغاز می شوند،سپس بر روی این ایده ها سرمایه گذاری صورت میگیرد.پس از مدتی،ایده ای که اکنون تبدیل به یک کالا یا خدمت نوآورانه شده است وارد بازار می شود و موجب کسب درآمد می گردد.
کسب و کارها باید دو مشخصه داشته باشند:
1- هر ایده خوب باید زمینه دستیابی کسب و کار به نیازهای ارضا نشده در بازار فراهم سازد.
محصول یا خدمتی که کسب و کار عرضه می کند باید به نیازهای تامین نشده مشتریان به شیوه ای نوآورانه پاسخ دهد.
این بدان معنی است که یک محصول با نام تجاری جدید و روش تولیدی جدید با قیمت پایین تر در دسترس مشتریان قرار گیرد.روابط کسب و کار دارای سه بعد است.
(روابط با مشتری-روابط با عرضه کننده-روابط با دولت) مهمترین رابطه کسب و کار با مشتریان است.
2- یک ایده خوب کسب و کار باید منجر به داد و ستد و معامله گردد.
یعنی هر گونه محصول یا خدمتی که عرضه می گردد باید مشتریان را مبادله از طریق پرداخت پول متمایل سازد.یکی از معیارهای خوب،تکرار خرید مشتریان است.
انواع کسب و کار:
کسب و کارها بر اساس معیار به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
1) کسب و کار اینترنتی:این نوع کسب و کار جدید بوده و با پیدایش کامپیوتر،اینترنت و توسعه جامعه خدماتی به عنوان یکی از سریع ترین کسب و کارها از نظر تعداد،سود و حجم در عرصه تجارت جهانی مطرح است.
به طور کلی کسب و کار اینترنتی به فروش محصولات یا خدمات در اینترنت گفته می شود.
2) کسب و کارهای خانگی:به هر نوع فعالیت که در منزل انجام شود و به اقتصاد خانواده کمک کند گفته می شود ( کاشت برخی گیاهان در خانه و فروش آنها در بازار )
3) کسب و کارهای خانوادگی:خانواده ای که با راه اندازی مشترک اعضای خود سرمایه گذاری و یک شرکت تاسیس می کند و از این راه کسب درامد می کند.
4) کسب و کارهای روستایی:این نوع کسب و کارها با توجه به مقیاس کوچک روستاها و با توجه به غالب بودن فعالیت های کشاورزی و کارگاهی،از کارایی خاصی برخوردارند.
5) کسب و کارهای کوچک و متوسط: تمام کارگاه ها و شرکت هایی که زیر 50 نفر کارمند دارند،کسب و کارهای کوچک و متوسط نامیده می شوند.
البته نوع کسب و کار کوچک و متوسط تنها با تعداد کارکنان ارزیابی نمی شود،ولی به هر حال تعداد کارکنان معیار مهمی است.
6) کسب و کارهای بزرگ: به آن دسته از کسب و کارها اطلاق می شود که بالاتر از 500 نفر کارمند دارند و از نظر سود و فروش معمولا ارقام بالایی را به خود اختصاص می دهند.
در یک تقسیم بندی دیگر که مبتنی بر عصر اطلاعات و اقتصاد دیجیتال است،کسب و کار را می توان
به چهار دسته اصلی تقسیم کرد:
– کسب و کارهای تولیدی.
– کسب و کارهای خدماتی.
-کسب و کارهای تجاری.
– کسب و کارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات.
کسب و کارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات به 4 دسته تقسیم می شوند:
الف) نرم افزاری یا خدماتی.
ب) سخت افزاری.
ج) خدمات مخابرات.
د) تجهیزات مخابرات.
اهمیت کسب و کار:
کسب و کار،قالب اصلی ساختار توسعه است.تعداد کسب و کارهای مختلف در هر جامعه علاوه بر درآمد و سود مادی و غیر مادی که برای صاحبان آن به همراه دارد،باعث می شود تا جامعه نیز از لحاظ رفاه و اشتغال به تعادل نزدیک شود.کسب و کارها،به ویژه کسب و کارهای کوچک و متوسط،عامل اصلی اشتغال زایی در هر جامعه ای هستند.
که دارای سازمان ها و ساختارهایی منعطف و سطحی هستند. نوآوری باعث رشد و رونق اقتصادی در سطح کلان است.
کسب و کار اینترنتی:
کسترش اینترنت،نوع جدیدی از کسب و کار را بوجود آورده و عرصه ای نوین برای فعالیت های کارآفرینان ایجاد کرده است.
برخی از محصولات به سبب ویژگی های خود از طریق اینترنت قابل مبادله اند.
از جمله:کتاب های الکترونیکی،نرم افزار ها و محصولات فرهنگی،برخی از محصولات که قابلیت تبادل اینترنتی ندارند به نمایش گذارده و سفارش فروش می گیرند ( فروشگاه های اینترنتی )
کسب و کار اینترنتی چیست ؟
به کسب و کاری گفته می شود که به صورت الکترونیکی و از طریق شبکه اینترنت انجام می شود.
در این نوع کسب و کارها شرکا فروشندگان و مشتریان با استفاده از فناوری وب با یکدیگر در تعامل هستند.
این نوع کسب و کارها بسیار ساده و در 24 ساعت شبانه روز (7 روز) هفته امکان پذیر است و تنها به خرید فروش محصولات،محدود نمیگردد.بلکه ارائه خدمات به مشتریان و همکاری بین شرکای کسب و کار را نیز شامل می شود.
انواع کسب و کارهای اینترنتی:
1- خرید و فروش و حراج کالاهای مختلف.
2- تبلیغات اینترنتی.
3- ارائه خدمات تخصصی به دیگران.
4- ایجاد سایت های آموزشی و اموزش از راه دور.
5- تهیه و ارائه نرم افزارهای مختلف.
6- چند رسانه ای یا مالتی مدیا.
7- انجام فعالیت های واسطه ای.
8- ارائه خدمات مربوط به ایمیل.
هر کدام از کسب و کارهای اینترنتی را می توان در یکی از این 8 گروه جای داد.
هر شخص یا شرکتی بر حسب علاقه و توانایی هایی که دارد می تواند در یکی از این گروه ها،کسب کار خود را پایه ریزی نمایید.
مزایا و ویژگی های کسب و کارهای اینترنتی:
الف) راه اندازی ساده و سرمایه گذاری اندک.
ب ) ظرفیت رشد زیاد.
ج) ساعات کاری انعطاف پذیر.
د) رقابت با شرکت های بزرگ.
ه ) ارتباط ساده با مشتری ( در کسب و کارهای سنتی مکانیزم فروش از طریق نمایندگی ها و به صورت محدود صورت می گرفت،اما در دنیای کسب و کارهای اینترنتی،هر مشتری می تواند با استفاده از پست الکترونیکی و سایر قابلیت های وب اطلاعات و کاتالوگ های مورد نیاز خود را دریافت و کالای خود را سفارش دهد و در جریان روند سفارش خود قرار گیرد.)
و ) قابلیت مکانیزه کردن کارها ( با وجود چنین مزایایی،کارآفرینی در اینترنت بسیار ساده تر از کارآفرینی در فضای خارج از اینترنت است،به خصوص که نیاز یه سرمایه اولیه زیادی ندارد)
مدل های کسب و کار اینترنتی
مدل کسب و کار بیانی است از اینکه یک شرکت چگونه منافع خود را در طی زمان حفظ می کند.
مدل های کسب و کار الکترونیک از دیدگاه های متفاوت مورد طبقه بندی قرار گرفته است،اما بهترین مدل های کسب و کار الکترونیک،مدل هاییست که باعث سودمندی شرکت از طریق افزایش درآمد و کاهش هزینه می شود.
(جودی استرس و ریموند فراست) مدلهای کسب و کار الکترونیک را به سه دسته تقسیم نموده اند.
– مدل های توزیع.
-مدل های پیشبرد.
– مدل های روابط مشتری.
| مدل های مدیریت روابط مشتری | مدل های پیشبرد | مدل های توزیع |
| مدل ساخت اتحاد | مدل تبلیغات آنلاین | مدل ضمانت محتوا |
| مدل پیشبرد فروش آنلاین | مدل فروش مستقیم | |
| مدل انتشار محتوا | مدل واسطه های اطلاعاتی | |
| مدل پست الکترونیک | مدل واسطه ها |
(مایکل راپا) نیز مدل های کسب و کار تحت وب را به 9 دسته تقسیم بندی می کند.
که عبارتند از:
1- واسطه گری.
2- تبلیغات.
3- داده محوری.
4- تجاری.
5- تولیدی.
6- همکاری.
7- جامعه ای.
8- عضویت.
9- کاربردی.
از منظری دیگر نیز مدل های کسب و کار الکترونیکی به سه دسته (واسطه الکترونیکی-تولید کننده-حراج یا مزایده ) تقسیم بندی شده است.
واسطه گر الکترونیکی به دو طریق اقدام به ایجاد ارزش افزوده می نماید.
1 ) از طریق بازاریابی کالاهای همگون و مشابه در یک سایت ( این کار امکان مقایسه خرید را برای مشتری ممکن می سازد )
2 ) از طریق تسهیل ائتلاف و تشکیل جامعه بین صنایع (این مدل سه مزیت دارد)
در مدل تولید کننده:کالاها و خدمات مستقیما از شرکت تولید کننده به مشتری منتقل می شود.
در مدل حراج: خریداران از طریق ارائه پیشنهاد،قیمت خرید دلخواه را برای خرید کالا اعلام می نمایند.
مراحل ایجاد یک کسب و کار اینترنتی
برای ایجاد یک کسب و کار،ابتدا بایستی فرصت های موجود در بازار را شناسایی نمود،سپس به طراحی سایت و تدوین طرح کسب و کار پرداخت و در این طرح،محصول،شیوه تحویل کالا و خدمات،شیوه بازاریابی،جایگاه یابی در موتورهای جست و جو و تبلیغات،استراتژی ها،شیوه تامین مالی و دریافت وجوه از مشتریان را ذکر نمود.
طرح کسب و کار در حقیقت نقشه راهی است که مسیر شروع کسب و کار از آغاز،تا رسیدن به یک جایگاه مناسب را ترسیم می نماید.
طرح کسب و کار اینترنتی
برای ایجاد یک برنامه،کسب و کار اینترنتی همواره باید طرحی تهیه و تجزیه و تحلیل های اولیه در مورد موضوعات مختلف مرتبط با کسب و کارتان را از ابتدا تا انتها تهیه و وضعیت گذشته،حال و آینده آن را ترسیم نمایید.طرح کسب و کار راهنمای اقدامات کارآفرین و معیاری برای عملکرد کارآفرین است.
مراحل یک طرح کسب و کار اینترنتی
قبل از ایجاد یک کسب و کار اینترنتی باید 5 مرحله اساسی را مدنظر داشته و بر مبنای آن طرح توجیهی خود را بنویسید تا یک دید کلی نسبت به کسب و کارتان روند حرکت آنرا نیز،از پیش مد نظر داشته باشید.
این مراحل عبارتند از :
1- آنالیز فرصت.
2- ایجاد وب سایت.
3- برنامه بازاریابی الکترونیکی.
4- اجرا.
5- توسعه تجارت.
مرحله اول ( آنالیز فرصت )
در اولین مرحله طرح توجیهی،باید کسب و کار اینترنتی خود را تعریف کنید.
محصول و خدمات را شرح دهید و مشتریان و رقبا را مشخص نمایید.خلاصه قسمت های آنالیز به شرح ذیل است.
1- ایده (محصول یا خدمات ) شما در اینترنت چیست ؟
2- سایت شما چه فایده ای برای مشتریان دارد که سایت های مشابه ندارند.
3- چه نامی را برای کسب و کار خود انتخاب میکنید و نام دامین شما چیست ؟
4- مشتریان شما چه کسانی خواهند بود ؟
5- خواسته های مشتریان شما چیست ؟
6- آیا محصولات یا خدمت شما،نیازهای مشتریان را برآورده میسازد ؟
7- رقبای شما چه کسانی هستند و آیا وب سایت دارند ؟
8- نقاط ضعف و قوت رقبای شما چیست ؟
9- تفاوت خدمات یا محصولات شما نسبت به رقبایتان چیست ؟
مرحله دوم (ایجاد و توسعه وب سایت )
این بخش،بخش فنی کار است.در این مرحله نوع سایت و هدف از ایجاد آن باید مشخص شود.
تعداد سوالات مهمی که در این بخش باید به آن پاسخ دهید.
1- هدف شما از ایجاد سایت چیست ؟
2- درآمد های اصلی سایت شما از چه راهی است ؟ ( به عنوان مثال:تبلیغات،فروش کالا…)
3- چه نوع سایتی می خواهید بسازید ؟
4- از چه نرم افزار یا منابعی برای ایجاد آن استفاده می کنید ؟
5- چه کسانی سایت شما را طراحی خواهند کرد ؟
6- ابزارهای توسعه سایت شما چیست ؟
7- برای میزبان سایت خود شرکتی را در نظر می گیرید ؟
8- نحوه چیدمان و گرافیک آن چگونه است ؟
9- نمای تقریبی سایت خود را رسم کنید ؟
10- محتوای شما چه خواهد بود و چه اطلاعاتی باید همواره به روز باشند ؟
11- امنیت سایت و اطلاعات آن چگونه تضمین خواهد شد ؟
12- مدیریت سایت با چه کسی است ؟
13- زمان بندی شما برای ایجاد سایت مورد نظرتان چگونه است ؟
پاسخ به سوالات مرحله دوم طرح توجیهی شما را کامل خواهد کرد.(احمد پورداریانی-فرخ حیاتی 1384)
مرحله ی سوم ( برنامه ریزی بازاریابی الکترونیکی )
در این مرحله شما برنامه خود را برای موفقیت در بازار رقابتی مشخص میکنید.
قیمت گذاری،روش توزیع کالاها و استراتژی های مختلف ارتقای کسب و کار مانند تبلیغات،استفاده از موتورهای جست و جو… داشتن چنین برنامه ای قبل از ایجاد سایت اینترنتی به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید سایت خود را بر مبنای این برنامه بازاریابی ایجاد کنید.
در این مرحله پاسخ به سوالات زیر را باید مشخص کنید :
– هدف های اصلی برنامه بازاریابی شما چیست ؟
– استفاده از وب،چگونه قدرت کسب و کار شما را بالا میبرد؟
– چه هزینه ای برای بازاریابی در نظر دارید ؟
-چه چیزی را در اینترنت تبلیغ خواهید کرد و هدف تبلیغات آنلاین شما چیست ؟
– بینندگان تبلیغات شما چه کسانی هستند ؟
– از کدام ابزارهای تبلیغاتی استفاده خواهید کرد ؟ (بنر-موتورهای جست و جو-ایمیل-ارتباطات عمومی و … )
– استراتژی شما در بازاریابی چیست ؟
– فعالیت های شما برای ارتقا کسب و کارتان و استفاده از موتورهای جستجو چیست ؟
-کلمات کلیدی و موتورهای جستجوی مورد نظر شما چیست ؟
-از روابط عمومی برای پیشبرد اهداف خود چگونه استفاده خواهید کرد ؟
– برای افزایش تعداد کاربران خود ،چه برنامه ای دارید و چه خدماتی به مشتریان خود ارائه خواهید کرد ؟
-خدمات پس از فروش و ارتباط با مشتریان به چه نحوی خواهد بود ؟
این مرحله با مرحله اجرا تعامل زیادی دارد،چرا که اجرای کلیه بخش های کسب و کار باید بر مبنای همین برنامه ریزی باشد.
مرحله چهارم ( اجرا )
در این مرحله کلیه اطلاعات لازم برای اجرای کسب و کار اینترنتی خود را مشخص خواهید کرد.
شامل :
1- تخمین هزینه های سایت در هر یک از مراحل قبل.
2- مشخص کردن افراد مرتبط با هر قسمت.
3- نحوه انجام کلیه قسمت ها به خصوص برنامه های بازاریابی الکترونیکی.
مرحله پنجم (توسعه تجارت الکترونیکی )
در این مرحله نیاز است تا موضوعات تخصصی کار در دنیای کسب و کارهای اینترنتی،از جمله فروش آنلاین و عملیات خرید اینترنتی را تجزیه و تحلیل کنید.
در این بخش باید به این سوالات پاسخ دهید :
1- فروشگاه آنلاین خود را چگونه ایجاد میکنید ؟
2- آیا کالاهای شما نیاز به انبار دارد ؟
3- آیا کارت های اعتباری را در سایت های خود میپذیرید ؟
4- از خدمات چه شرکت هایی برای استفاده از کارت های اعتباری استفاده خواهید کرد ؟
5- چه هزینه ای برای این کار در نظر دارید ؟
6- توزیع و تحویل کالا به مشتریان چگونه خواهد بود ؟
آنچه در این مقاله بیان شد روشی کلی برای تهیه طرح توجیهی یک کسب و کار اینترنتی است.
البته یک طرح توجیهی واقعی برای یک کسب و کار آنلاین بسیار مفصل تر از موارد مطرح شده در این قسمت است،که با اندکی جستجو در اینترنت می توانید نمونه های زیادی از این قبیل را بیابید.
پایان گلشنی
پارس سام پخش ایرانیان